Pantljičare

PANTLJIČARE

U tankom crevu pasa parazitira više vrsta pantljičara. Najčešće su inficirani odrasli psi, ali oni retko kada ispoljavaju kliničke simptome bolesti. Klinički obole prvenstveno mladi psi u lošoj kondiciji. Sasvim mladi štenci su izuzetno retko inficirani pantljičarama.

Pantljičavost pasa je veoma značajno oboljenje sa ekonomskog i zdravstvenog aspekta, jer većina vrsta patljičara deo razvoja obavlja u domaćim životinjama, a neke i u čoveku.
Opis uzročnika

Kod pasa parazitira veliki broj različitih vrsta pantljičara, i to u tankom crevu. Njihova dužina se kreće, zavisno od vrste, od nekoliko milimetara pa do 5 metara. Pantljičare su, kako im i ime kaže, trakastog oblika. Imaju malu glavicu, na koju se nastavlja vrat, a zatim telo sastavljeno iz članaka, kojih ima od 3 do više stotina ili hiljada. U poslednjim člančićima, koji su i najveći, nalaze se jaja. Jaja se izlučuju u crevu i izmetom izbacuju u spoljašnju sredinu ili napolje dospevaju zajedno sa člančićem.

Zajednička karakteristika svih pantljičara je ta da se razvoj odvija preko prelaznog domaćina. Prelazni domaćini za pseće pantljičare su razne vrste domaćih i divljih životinja, kao i ribe, žabe, buve i sl. Prelazni domaćin se inficira kada pojede jaje pantljičare. Zavisno od vrste pantljičare razvoj u prelaznom domaćinu traje od 1 do nekoliko meseci.

Jaja pantljičara su spoljašnjoj sredini jako otporna i dugo zadržavaju infektivnost za prelaznog domaćina.

Pantljičare deluju štetno na organizam psa na više načina. One se kukicama i pijavkama pričvršćuju za sluzokožu creva i tako je oštećuju. Stalnim pokretima svoga tela nadražuju sluzokožu creva i dovode do njenog zapaljenja. Ove promene su praćene poremećajem varenja i resorpcije hranljivih materija u crevu. Veliki broj pantljičara otežava prohodnost creva, a može da uzrokuje i potpuni začep. Proizvodi metabolizma pantljičara deluju toksično na organizam psa, posebno na unutrašnje organe (jetra, bubrezi, gušterača, slezina), krvotvorne organe i nervni sistem.
Putevi širenja

Uslov za postojanje i opstajanje oboljenja pasa, uzrokovanog pantljičarama, u jednom zapatu je postojanje inficiranih pasa i prelaznih domaćina. Inficirani psi putem izmeta u spoljašnju sredinu izbacuju veliki broj jaja kojima se inficiraju prelazni domaćini. U prelaznom domaćinu razvija se larva.

Pas se inficira kada pojede larvu iz prelaznog domaćina. Pas ne može da se inficira kada u organizam unese jaja pantljičare, tako da izmet psa zaraženog pantljičarama nije infektivan za drugog psa.

U našoj zemlji su pantljičarama najviše inficirani seoski, ovčarski i psi lutalice. Gradski psi i psi gajeni u odgajivačnicama, odnosno psi koji se kontrolisano hrane, u najvećem broju slučajeva nisu inficirani pantljičarama. Izuzetak čini jedna vrsta pantljičara, zvana dipilidijum, koju prenose pseće buve.

Veliku opasnost predstavljaju psi inficirani pantljičarama koje svoj larveni razvoj obavljaju u domaćim životinjama, a posebnu onim koje taj razvoj mogu da obavljaju u čoveku. Najopasnija vrsta za čoveka zove se ehinokokus.
Opis bolesti

Kod slabe infekcije odraslih pasa ne isoljava se klinička slika bolesti. Kod mladih pasa u slučaju infekcije velikim brojem parazita dolazi do klinički manifestnog oboljenja.

Na infekciju pantljičarama ukazuje mršavljenje pasa i pored dobro izraženog apetita. Naizmenično se javljaju zatvor i proliv. U izmetu mogu da se zapaze člančići pantljičara, pa čak i njihovi veći delovi (od po nekoliko desetina člančića). Javlja se i izražen svrab u predelu čmara, zbog čega psi vuku zadnji deo po tlu i grizu rep. Može povremeno da se javi i povraćanje i nastran apetit. Vidljive sluzokože su blede. Dlaka je suva, krta i bez sjaja. U slučajevima koji duže traju, posebno kada je u pitanju jaka infekcija, javljaju se i znaci oboljenja nervnog sistema.
Mere zaštite

Preventiva infekcije pasa pantljičarama je kompleksnija nego preventiva oboljenja uzrokovanih oblim glistama, a iz razloga postojanja prelaznih domaćina. Zbog toga je izuzetno bitno prekinuti razvojni ciklus pantljičara sprečavanjem infekcije pasa larvenim oblicima iz prelaznih domaćina. Ovo se postiže redovnom dehelmintizacijom pasa, kao i uništavanjem prelaznih domaćina – kada su u pitanju gmizavci ili buve, odnosno infektivnih klaničnih konfiskata – kada su u pitanju domaće životinje.

Neophodno je voditi računa o higijeni ishrane pasa. Klanične otpatke nikako ne davati ukoliko ih nije pregledao veterinar, a preporučljivo je da se psima daju samo prokuvani (na taj način se uništavaju eventualno prisutne larve pantljičara). Pse treba redovno čistiti od buva jer i one mogu da prenose pantljičare.